Bộ trưởng Lê Minh Hoan chủ trì cuộc họp
Tại cuộc họp, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân thông tin về tiến độ triển khai kế hoạch 180 ngày chống khai thác IUU theo Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023. Theo đó, Bộ NN-PTNT đã tổ chức các hội nghị phổ biến các khuyến nghị của thanh tra EC, hội nghị quán triệt Quyết định số 81/QĐ-TTg, hội nghị chuyên đề về quản lý hệ thống VMS và ứng dụng trong xử lý vi phạm; đã kiểm tra và hướng dẫn 04 tỉnh thực hiện Quyết định 81. Các bộ, ngành, địa phương cơ bản đã ban hành kế hoạch thực hiện Quyết định 81 và Kết luận 393 của Thủ tướng Chính phủ cũng như tăng cường nguồn lực chống IUU tại địa phương. Thời gian qua, việc thông tin truyền thông về chống khai thác IUU một số tỉnh đã làm rất mạnh, như Kiên Giang trực tiếp làm việc với cảnh sát biển, gặp gỡ bà con ngư dân, lập danh sách các tàu có nguy cơ để báo cáo lên cấp trung ương, phối hợp với các nghiệp đoàn nghề cá, hiệp hội để tuyên truyền về Quyết định 81.
Các địa phương đang tiếp tục tiến hành hoàn thiện việc cấp phép cho tàu cá hoạt động; hoàn thiện lắp đặt VMS cho tàu đi khai thác; kiểm tra, xử phạt tàu cá không duy trì kết nối VMS, tháo lắp VMS sai quy định; tiếp tục rà soát, cập nhật tàu nguy cơ cao vi phạm IUU; thực hiện kiểm soát 100% tàu cá vào cảng gốc dỡ sản phẩm; giám sát 100% sản lượng bốc dỡ qua cảng; thành lập lực lượng kiểm ngư địa phương (đến nay 8/28 tỉnh đã được thành lập); rà soát, kiểm tra hồ sơ xác nhận, chứng nhận nguồn gốc sản phẩm theo quy định, mở đợt cao điểm tuần tra tại các vùng biển giáp ranh, chồng lấn để ngăn chặn tàu IUU; tổ chức các mô hình hội quán, nghiệp đoàn ở Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa để chống khai thác IUU…
Qua đó, ông Trần Đình Luân đề xuất Bộ trưởng có Lê Minh Hoan có thư ngỏ gửi cộng động doanh nghiệp, bà con ngư dân và tổ chức, cá nhân có liên quan để kêu gọi, vận động chống khai thác IUU.
Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân thông tin về tiến độ triển khai kế hoạch 180 ngày chống khai thác IUU
Về đề án nuôi biển theo Quyết định 1664/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân cho biết: Tính đến năm 2022, diện tích nuôi biển đạt 85.000 ha với 8,9 triệu m3 lồng; sản lượng nuôi biển đạt 750.000 tấn; tổng số cơ sở nuôi biển của nước ta có khoảng 7.447 cơ sở với 248.768 lồng/bè. Về giống, đến nay nước ta đã sản xuât được cá biển, nhuyễn thể và rong biển với nhiều công nghệ, mô hình nuôi khác nhau, bước dầu đã tạo ra thị trường cho các mặt hàng nuôi biển. Theo ông Luân, phát triển nuôi biển của nước ta hiện nay còn rất gian nan, bởi nhận thức về giá trị nuôi biển còn hạn chế, rủi ro lớn, nguồn lực thiếu, hiểu biết thị trường cho các sản phẩm nuôi biển chưa sâu.
Đối với mô hình đồng quản lý nghề cá - đồng quản lý dựa vào cộng đồng, ông Lê Trần Nguyên Hùng, Vụ trưởng Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản) cho biết: Mô hình đã được ngành thủy sản triển khai được hơn 30 năm, với tổng cộng khoảng 54 mô hình đồng quản lý trước khi có Luật Thủy sản 2017. Tuy nhiên, mô hình trên còn nhiều tồn tại, vướng mắc trong quá trình triển khai, chưa có nền tảng vững chắc về pháp lý, tài chính, tổ chức để phát triển một cách hiệu quả và bền vững. Để phát triển phương thức đồng quản lý nghề cá một cách hiệu quả, bền vững, ông Hùng kiến nghị Bộ NN-PTNT có sự hỗ trợ nâng cao năng lực cho mô hình này tại các địa phương và đề xuất Bộ trưởng chủ trì một hội nghị quốc gia để nhân rộng, chia sẻ kinh nghiệm về đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản có gắn với các hội quán, tổ đội sản xuất trên biển.
Vụ trưởng Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản) Lê Trần Nguyên Hùng phát biểu tại cuộc họp
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh tầm quan trọng của nuôi biển đối với quá trình giải quyết vấn đề khai thác IUU của ngành thủy sản. Theo Bộ trưởng, việc phát triển nuôi biển là để giảm khai thác, giảm xung đột trong quá trình bảo vệ nguồn lợi thủy sản, xây dựng ngành thủy sản bền vững.
Theo Bộ trưởng, phát triển bền vững với 3 trụ cột chính là kinh tế, môi trường, xã hội, trong đó yếu tố xã hội chính là con người, cụ thể ở đây là ngư dân. Vì vậy phải đổi mới cách tiếp cận trong tuyên truyền nâng cao nhận thức chống khai thác IUU. Theo đó, phải hướng vào ngư dân, phải hiểu được người dân đang nghĩ gì và muốn gì; phải kiên trì trong tuyên truyền qua đó thay đổi nhận thức của ngư dân trong tham gia bảo vệ tài nguyên thủy hải sản và khai thác bền vững; đồng thời tập huấn, cung cấp kỹ năng, kiến trong chuyển đổi nghề cho ngư dân.
Về xây dựng cộng đồng quản lý, lấy ví dụ về mô hình Hội quán ở Đồng Tháp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, muốn thành công cần chứng minh được khi hợp tác lại với nhau “miếng bánh” sẽ lớn hơn, do đó cần có biện pháp truyền thông thích hợp để thuyết phục được ngư dân.
Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc họp
