Dự án VnSAT được tài trợ bởi Hiệp hội Phát triển quốc tế (IDA/WB) và Chính phủ Việt Nam ký ngày 9/7/2015 và có hiệu lực ngày 3/12/2015 với tổng số vốn ban đầu là 301 triệu USD, trong đó: vốn vay Ngân hàng Thế giới là 238 triệu USD; Vốn đối ứng chính phủ là 28 triệu USD; vốn tư nhân là: 35 triệu USD. Nguồn vốn điều chỉnh theo Quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư 742/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 là 288,2 triệu USD, trong đó vốn đối ứng chính phủ là 30,63 triệu USD, vốn vay WB là 221,8 triệu USD, vốn tư nhân là 35 triệu USD. Thời gian thực hiện dự án: 2015-2020, hợp phần phi tín dụng được gia hạn 18 tháng đến tháng 6/2022.
Khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cho biết: Dự án đã đi một chặng đường dài cho đến nay đã gần như kết thúc. Đến đây có thể nói đây là một dự án lớn của Bộ thực hiện thành công. Trong suốt 7 năm dự án triển khai, mặc dù có rất nhiều khó khăn cả về thủ tục pháp lý và triển khai dự án, trong đó có 4 năm đại dịch Covid -19 nhưng kết quả dự án đem lại không hề nhỏ là góp phần thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp thông qua tăng cường năng lực thể chế của ngành đối với phương thức canh tác bền vững và nâng cao chuỗi giá trị cho ngành lúa gạo và cà phê ở hai vùng sản xuất hàng hóa chủ lực của Việt Nam là Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên.
Ông Cao Thanh Bình, đồng chủ nhiệm dự án VnSAT báo cáo về tiến độ và giải ngân của dự án cho đến thời điểm 31/5. Đây là đánh giá cuối cùng của dự án sau khi đoàn đi khảo sát thực hiện dự án cho thấy các chỉ số của dự án đem lại đều hoàn thành xuất sắc. Theo kết quả đánh giá, dự án sẽ kết thúc vào 30/6 một cách thuận lợi, đạt chỉ tiêu. Về phần tiến độ giải ngân, đến nay, vốn chính phủ giải ngân 770 tỷ đồng, đạt 85% Kế hoạch tổng thể (KHTT), vốn IDA giải ngân 4.911 tỷ đồng, đạt 96% KHTT. Các dự án đầu tư công mặc dù có 1 số công trình còn chậm, tuy nhiên, sau khi rà soát lại đợt cuối vào tháng 5/2022 thì còn lại 2 công trình có thể không đúng hạn, đó là dự án tại Đồng Tháp và Long An cơ bản chỉ còn khoảng 20%. Đề nghị các lãnh đạo dự án phối hợp với tỉnh để đốc thúc nguồn vốn cho 2 dự án này triển khai hoàn thành sớm nhất, tránh ảnh hưởng đến các nguồn xây dựng dự án tiếp theo. Dự án đã vượt ngoài dự kiến với khoảng 983.407 người được hưởng lợi, đạt 120,9% so với mục tiêu cuối kỳ dự án (800.000 người). Đối với hợp phần lúa gạo đã có 184.643ha lúa áp dụng đúng quy trình canh tác bền vững, đạt 123,1% so với mục tiêu cuối kỳ (150.000ha). Hợp phần cà phê đã có 70.446ha cà phê áp dụng đúng quy trình canh tác/tái canh cà phê bền vững, đạt 140,9% so với mục tiêu cuối kỳ (50.000ha). Đặc biệt hợp phần cà phê đã có điểm mới đó là chuỗi giá trị cà phê cảnh quan đầu tiên của Việt Nam với sự tham gia của Công ty cổ phần Golden Bean thuộc Tập đoàn PAN. Chuỗi liên kết hình thành năm 2021 với HTX nông nghiệp hữu cơ Đăk Nông.
Ông Lê Văn Hiến - trưởng ban Quản lý các Dự án Nông nghiệp (BNN&PTNT).
Ông Lê Văn Hiến – Trưởng ban Quản lý các Dự án Nông nghiệp cho biết: Dự án mang tính chất hỗn hợp cả về kĩ thuật và xây dựng. Về cơ sở hạ tầng thì trong suốt 18 tháng qua với sự nỗ lực của toàn hệ thống, dự án đã hoàn thành các thủ tục khó khăn từ trong nước và nước ngoài, 116 các tiểu dự án cũng hoàn thành, và 120 gói thầu thuận lợi chỉ trong 1 quý của năm 2021. Trong suốt đầu năm 2022 đến nay, dự án gấp rút hoàn thành dù khó khăn dịch bệnh Covid -19 và thời tiết mưa sớm ở các tỉnh ĐBSCL và Tây Nguyên nhưng đến nay đã hoàn thành cơ bản, còn 2 dự án tại Đồng Tháp và Long An bị chậm do gần vùng biên giới nên việc nhập vật tư, vật liệu còn chậm nhưng đến nay Ban quản lý dự án TW vẫn đang đốc thúc tiểu ban dự án nỗ lực hoàn thành để báo cáo kết thúc dự án được hoàn chỉnh.
Thời gian còn lại đến khi kết thúc triển khai các hoạt động của dự án (30/6/2022) chỉ còn khoảng 1 tháng, một số công trình có khối lượng thi công dưới 60% cần phải được giám sát tiến độ chặt chẽ, đảm bảo hoàn thành đúng thời hạn nhưng phải đáp ứng về chất lượng và thẩm mỹ công trình. Các tỉnh đẩy nhanh thi công và hoàn thành các tiểu dự án còn lại trước 30/6/2022 đảm bảo tiến độ và đáp ứng về chất lượng. Các tỉnh làm việc với đơn vị chức năng trong tỉnh để chuyển nguồn vốn giao kế hoạch năm 2021 sang năm 2022 đảm bảo đủ vốn kế hoạch năm của dự án.
Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế cho biết: Dự án đã theo đúng như theo triết lý đưa ra từ ban đầu chuyển đổi nông nghiệp cùng tái cơ cấu ngành nông nghiệp được xây dựng từ năm 2013. Theo kết quả thực tế đối với ngành cà phê và lúa gạo đã đạt được thành tựu như mong đợi là giảm chi phí đầu vào, tăng năng suất đầu ra, đặc biệt ngành hàng cà phê chi phí đầu vào giảm đến 67% so với lợi nhuận thu được. Cùng với đó, dự án đã làm giảm tác động tiêu cực tới môi trường thông qua việc giảm lượng nước tưới, giảm lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong quá trình canh tác lúa gạo, cà phê. Môi trường đang là vấn đề được quan tâm hàng đầu trên Thế giới nên sẽ rất thuận lợi khi viết báo cáo với Ngân hàng Thế giới cùng Bộ NN&PTNT cho đề án cho các dự án tiếp theo. Bên cạnh đó, lợi ích từ dự án đem lại là giúp cho nhận thức người nông dân được cải thiện về canh tác, về kỹ thuật nuôi, trồng chi phí thấp và lợi nhuận tăng cao hơn. Liên kết được người nông dân với các doanh nghiệp bao tiêu cả trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài. Về hạ tầng tại các vùng nông thôn cũng được cải tạo rất lớn, đem lại lợi ích cho người dân vùng nông thôn.
Kết thúc Hội nghị, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh yêu cầu Ban quản lý dự án TW phối hợp với tư vấn hoàn thiện báo cáo hoàn thành dự án theo góp ý của các đơn vị liên quan. Cùng các tỉnh dự án tiến hành nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng tất cả các công trình đầu tư công, hướng dẫn cho các đơn vị hưởng lợi về công tác vận hành, duy tu bảo dưỡng các công trình. Bên cạnh đó công tác giải ngân, thanh quyết toán các nội dung, thực hiện lưu trữ các hồ sơ chứng từ, tài liệu dự án theo quy định. Các tỉnh tổng kết, đúc rút các kinh nghiệm từ các thành công của dự án và đề xuất với Sở NN& PTNT, UBND tỉnh bố trí nguồn lực để nhân rộng các hoạt động. Thay mặt lãnh đạo Bộ, lãnh đạo TW và địa phương, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh gửi lời cảm ơn đến Ngân hàng Thế giới, Chủ nhiệm dự án, các lãnh đạo ban ngành địa phương đã cùng nỗ lực để dự án đạt được thành quả vượt chỉ tiêu đã đề ra.
