Kết quả phát triển TMĐT cho nông sản của tỉnh Lâm Đồng trong thời gian qua
Theo báo cáo của Trung tâm đào tạo và nghiên cứu thương mại điện tử (Alima), từ 01/6/2022 đến 01/6/2023, doanh số bán hàng nông sản của Việt Nam đạt khoảng 4,6 tỷ đồng với hơn 49.000 sản phẩm đã bán ra, trong đó shopee chiếm đến 95,2% tổng doanh số và 90,5% về sản lượng, tiếp theo là Lazada và Tiki. Đối với mặt hàng nông sản, phân khúc khách hàng thường mua chủ yếu ở mức giá 100.000 - 200.000 đồng.
Mặc dù doanh số bán lẻ trực tuyến của các doanh nghiệp tỉnh Lâm Đồng trên các kênh TMĐT khá cao, nhưng đối với ngành hàng nông sản là một trong những ngành hàng thế mạnh của tỉnh thì lại tương đối thấp.
Trang TMĐT do Bộ Thông tin và Truyền thông quản lý là VNPost (www.Postmart.vn) đang vận hành thì doanh số bán các mặt hàng nông sản trên sàn này từ tháng 12/2022 đến hết tháng 6/2023 đạt khoảng 3,21 tỷ đồng (theo số liệu báo cáo của Sở Thông tin và Truyền thông). Hiện tại, sàn TMĐT Postmart thông qua các Sở, ban, ngành và chính quyền địa phương các cấp đã thực hiện hỗ trợ đưa nông sản Lâm Đồng lên sàn thông qua các hoạt động như hỗ trợ đào tạo, tập huấn về kỹ năng, kiến thức bán hàng trên nền tảng số, hướng dẫn thực hiện quy trình đóng gói - kết nối - giao nhận. Tính đến hết tháng 6/2023 đã đưa 65 sản phẩm đạt chuẩn OCOP đáp ứng tiêu chí 3 sao của tỉnh trở lên được tạo gian hàng trên sàn, tổng số nông sản của tỉnh lên sàn này đạt 2.569 sản phẩm, tạo tài khoản/gian hàng cho 50.766 hộ sản xuất nông nghiệp, trong đó có 5.906 tài khoản người bán trên sàn TMĐT có tài khoản thanh toán điện tử. Ngoài ra, các trang TMĐT lớn của toàn quốc như Tiktok, Shopee, Lazada, Tiki, Sendo… cũng đã và đang mở rộng không gian cho nhiều gian hàng bán mặt hàng nông sản, kết nối và tiêu thụ các sản phẩm nông sản của Lâm Đồng nói riêng và toàn quốc nói chung.
Nhằm định hướng phát triển, xúc tiến thương mại đối với các mặt hàng nông sản của tỉnh, thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, từ cuối tháng 12/2022 đến nay, Sở Nông nghiệp và PTNT Lâm Đồng đang vận hành trang thông tin TMĐT nongsandalatlamdong.vn, chuyên trang thương mại về nông sản đầu tiên của tỉnh nhằm mục đích giới thiệu, quảng bá tiêu thụ các sản phẩm OCOP đã được chứng nhận trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng; đưa các sản phẩm nông sản an toàn sản xuất theo chuỗi liên kết lên chợ TMĐT để giới thiệu, quảng bá, kết nối, xúc tiến tiêu thụ cho người dân và các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sơ chế, chế biến nông sản tỉnh Lâm Đồng đến đông đảo người tiêu dùng toàn quốc, hướng đến xuất khẩu ra thị trường các nước. Từng bước thiết lập, kết nối xã hội hóa mạng lưới dịch vụ vận chuyển, giao nhận và hoàn tất các đơn hàng cho chợ thương mại điện tử. Hiện nay, trang TMĐT đã cập nhật toàn bộ thông tin 214 sản phẩm của 123 chủ thể OCOP và thông tin 1.149 mặt hàng nông sản của 350 doanh nghiệp/HTX kinh doanh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Ngoài ra, Trang thông tin TMĐT này còn cung cấp các thông tin liên quan đến lĩnh vực Quản lý chất lượng như: chỉ dẫn địa lý, mã số vùng trồng, thương hiệu, nhãn hiệu, tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc…
Hiện nay, tại Lâm Đồng các mặt hàng còn được giới thiệu, bán hàng trên các trang TMĐT khác của tỉnh như www.dalatproducts.com (do Sở Công thương quản lý), www.dalatkettinhkydieutudatlanh.vn (do Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch quản lý) và các trang website của các doanh nghiệp. Trong thời gian qua, các sàn giao dịch nông sản nói riêng và TMĐT nói chung của tỉnh phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên giao dịch trên TMĐT của tỉnh Lâm Đồng còn nhiều hạn chế do tâm lý của người mua hàng vẫn mong muốn được “nhìn tận mắt, sờ tận tay” sản phẩm mình muốn mua; trình độ tiếp cận công nghệ thông tin của người dân, đặc biệt vùng nông thôn còn hạn chế, dẫn tới tâm lý e ngại mua hàng trên không gian mạng; dịch vụ logistics giao hàng, hoàn tất đơn hàng còn nhiều hạn chế do chưa có nhiều đơn vị mở loại hình dịch vụ này…
Kế hoạch và giải pháp phát triển TMĐT cho nông sản của tỉnh Lâm Đồng trong thời gian tới
Xây dựng thị trường TMĐT lành mạnh có tính cạnh tranh và phát triển bền vững, trong đó hỗ trợ ứng dụng rộng rãi TMĐT trong doanh nghiệp và cộng đồng; phát triển nền tảng TMĐT thông qua chuỗi giá trị. Các nhà sản xuất lớn, nhà phân phối vừa và nhỏ, nhà bán buôn và các kênh thương mại bán lẻ, công ty TMĐT cùng cấu thành nên chuỗi cung ứng; tăng cường xây dựng các hệ thống hạ tầng và dịch vụ nhằm hỗ trợ phát triển TMĐT.
Thực hiện các mục tiêu Nghị quyết của Tỉnh Ủy và Quyết định của UBND tỉnh về phát triển TMĐT trong thời gian tới, cụ thể: 100% sản phẩm OCOP của tỉnh được đưa lên quảng bá, giới thiệu sản phẩm trên các trang TMĐT. Đến năm 2030, doanh thu trao đổi qua TMĐT chiếm khoảng 10,5 - 11% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trên địa bàn tỉnh, 45% doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia kinh doanh trên các sàn giao dịch TMĐT, bao gồm mạng xã hội có chức năng sàn giao dịch TMĐT…
Phát triển TMĐT trở thành hình thức thương mại chủ đạo; tăng cường đầu tư, phát triển công nghệ, kết nối hạ tầng, đầu tư cho công nghệ thông tin để bảo đảm an toàn, thuận tiện cho người tiêu dùng tham gia giao dịch TMĐT. Ứng dụng hiệu quả mô hình quản lý các sàn giao dịch TMĐT, các website bán hàng điện tử, các hoạt động giao dịch thương mại thông qua các trang diễn đàn, mạng xã hội.
Triển khai các chương trình TMĐT hóa nông thôn, đào tạo kỹ năng kinh doanh TMĐT cho người dân nông thôn; phối hợp với các nền tảng TMĐT để tạo ra các gian hàng và hỗ trợ người dân nông thôn đưa các sản phẩm lên sàn TMĐT; xây dựng nền tảng trực tuyến cho các sản phẩm được dán nhãn sinh thái, thân thiện với môi trường…
Trong thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục phối hợp với các Sở ban ngành, cung cấp thông tin, hỗ trợ các doanh nghiệp lên các trang TMĐT. Phối hợp với các trang/sàn TMĐT tăng cường công tác quản lý chất lượng nông sản của tỉnh. Kịp thời xử lý các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng nói riêng và thương hiệu nông sản Đà Lạt - Lâm Đồng nói chung.
